Bất kỳ đứa trẻ nào cũng sẽ trải qua giai đoạn dậy thì – thời kỳ biến đổi cả cơ thể lẫn tâm sinh lý của trẻ. Trong giai đoạn này, trẻ thường rất nhạy cảm với mọi thứ xung quanh. Do đó, bố mẹ nên đặc biệt quan tâm, theo dõi sự biến chuyển của con đồng thời giúp con đối mặt và vượt qua những khó khăn, khúc mắc trong tâm sinh lý. Giai đoạn này sẽ có tác động đáng kể đối với tính cách của trẻ sau khi trưởng thành, do đó việc có bố mẹ bên cạnh để cùng sẻ chia và đưa ra những định hướng đúng đắn là điều vô cùng quan trọng. Vậy trẻ khi đến tuổi dậy thì sẽ có những thay đổi như thế nào và các bậc phụ huynh nên làm gì để cùng trẻ vượt qua giai đoạn này?
Tuổi dậy thì ở trẻ
Tuổi dậy thì là thời kỳ chuyển tiếp từ giai đoạn trẻ thơ sang giai đoạn trưởng thành. Ở thời kỳ này, trẻ không còn là trẻ con nhưng vẫn chưa là người lớn. Đây là thời kỳ mà bất cứ một thiếu niên nào cũng phải trải qua những biến đổi quan trọng. Không chỉ về cơ thể mà còn cả tâm hồn.
Bên cạnh đó, đây là thời kỳ chuyển đổi một cách khó khăn về sinh lý. Nguyên nhân là bởi việc nội tiết tố sinh dục nam và nữ tăng tiết mạnh hơn. Từ đó thúc đẩy sự tăng trưởng và tạo nên sự thay đổi đặc thù về giới tính. Sự phát triển về tâm lý chưa tương thích nên dễ tạo ra căng thẳng về tâm lý (Stress) cho trẻ. Bước vào độ tuổi dậy thì, trẻ sẽ có nhiều thay đổi về tâm lý, cả thể chất lẫn tinh thần. Do đó, các bậc phụ huynh nên quan tâm thường xuyên, làm bạn với con. Từ đó sẽ có hướng điều chỉnh cho phù hợp với tâm lý thời gian này.
Những thay đổi tâm lý khi trẻ dậy thì
- Con không thực hiện theo yêu cầu của người lớn (cãi lại, hành động tiêu cực)
- Con thu mình (im lặng, ở một mình nhiều giờ trong phòng riêng, không muốn tiếp xúc với ai)
- Hay giận dữ, cáu kỉnh, khóc vô cớ.
- Cảm thấy bi quan, chán ghét mọi thứ (món ăn hay những đồ chơi mà em thường yêu thích). Nghiêm trọng hơn có thể nói đến cái chết (nếu không can thiệp có thể dẫn đến bệnh lý).
- Kết quả học tập giảm sút bất thường ở nhiều môn (không còn coi trọng việc học như trước).
- Thay đổi cách ăn uống dẫn đến việc tăng hay giảm cân trầm trọng.
- Một số trường hợp có thể thích ứng với các hoạt động xã hội nhưng vẫn có hành vi chống đối, phạm pháp.
Những điều cha mẹ nên lưu ý khi con dậy thì
Khi nói đến tuổi dậy thì, người trẻ và phụ huynh cần quan tâm đến sự thay đổi về tâm sinh lý. Như thế sẽ tránh những sai lầm không đáng có làm ảnh hưởng đến việc phát triển về tinh thần, thể chất và bệnh tật có thể xảy đến.
Quan tâm, lắng nghe và chia sẻ
Hãy chia sẻ, mở rộng giao tiếp để lắng nghe và thấu hiểu con cái. Tạo sự cởi mở về những điều diễn ra hàng ngày trong cuộc sống. Cha mẹ nên cố gắng rút ngắn khoảng cách thế hệ để gần gũi với con hơn. Đồng thời nên giáo dục sớm về giới tính, tình yêu, tình dục, kỹ năng phòng ngừa và ứng phó xâm hại. Bên cạnh đó, hãy cùng bàn bạc/giải quyết những vấn đề khó khăn của con.
Ở giai đoạn này, các bậc phụ huynh nên chú ý lắng nghe và thấu hiểu trẻ. Quan tâm đến các vấn đề về tâm sinh lý của lứa tuổi, đặc điểm về thể chất và tính cách riêng của con. Đồng thời còn rèn luyện về kỹ năng sống, giúp trẻ định hướng đúng đắn. Hãy chú ý đến sự thay đổi qua tâm trạng của con. Từ đó có thể hỗ trợ kịp thời khi con bạn có những biểu hiện tiêu cực.
Tôn trọng và tin tưởng trẻ
Đừng quên thể hiện sự tôn trọng và tin tưởng đối với con của bạn. Giúp trẻ trở thành một người trưởng thành, người bạn, một thành viên có trách nhiệm. Đồng thời tạo cơ hội để trẻ được khẳng định mình. Khuyến khích trẻ tự quyết định, làm việc độc lập, tự chịu trách nhiệm,… Ngoài ra, nên cho trẻ học thêm các kỹ năng sống mới. Bạn có thể cho con tham gia các diễn đàn hoặc câu lạc bộ, lớp học ngoại khóa,… Như thế sẽ giúp trẻ tự hiểu và chấp nhận về thay đổi của bản thân và biết cách ứng xử phù hợp.
Giai đoạn dậy thì sẽ khiến trẻ trở nên nhạy cảm hơn bao giờ hết. Do đó cha mẹ cần quan tâm chú ý đến con. Các bậc cha mẹ hãy luôn dành thời gian giáo dục và quan tâm đến con cái để con có thể phát triển thật tốt nhé.
Nguồn: manulife.com.vn
