Khi thời tiết thay đổi đều ảnh hưởng đến những người có sức đề kháng yếu, nhất là với những người bị bệnh liên quan đến đường hô hấp. Từ khí hậu lạnh chuyển sang nóng thì việc uống các loại nước lạnh sẽ khiến vòm họng bị sưng viêm. Còn khi trời nóng chuyển sang lạnh sẽ có thể bị các bệnh lây qua đường hô hấp như sốt, ho, sổ mũi. Đặc biệt trong tình hình dịch bệnh hoành hành thì những biểu hiện bệnh đều là vấn đề đáng quan ngại. Do đó, trong đông y đã đưa ra những bài thuốc giúp điều trị viêm đường hô hấp với các loại dược liệu gần gũi mà ta có thể tìm thấy và thực hiện.
Triệu trứng viêm đường hô hấp
Triệu chứng điển hình của bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp là ho khan, sốt, ho, thở mệt… thuộc chứng ngoại tà ôn bệnh, ôn dịch trong Y học cổ truyền. Nội thương phế âm hư người gầy yếu vốn đang mắc các bệnh mạn tính, dinh dưỡng kém, ăn uống không phù hợp đều là tác nhân gây bệnh khiến bệnh nặng thêm, điều trị lâu… Triệu chứng điển hình của bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp (kể cả Covid-19) là ho khan, sốt, ho, thở mệt… thuộc chứng ngoại tà ôn bệnh, ôn dịch trong Y học cổ truyền.
Theo Đông y phế âm hư phần nhiều do tân dịch bị suy giảm khi nhiễm ngoại tà dễ dẫn đến ho khan ho không có đờm, khi âm càng hư suy không chế ngự được hỏa tà mà gây ho sốt… Đông y còn cho rằng bệnh tật phát sinh từ sự thiếu cân bằng“âm dương”, cơ thể nội nhiệt dễ gây tích nhiệt gây viêm sưng nặng hơn. Bên cạnh dùng thuốc, người bệnh nên ăn các thức thanh nhiệt tiêu đàm, ức chế vi khuẩn virus mạnh. Dưới đây là một số món ăn bổ mát, hỗ trợ chữa viêm đường hô hấp và tăng cường hệ miễn dịch chống lại tác nhân gây bệnh như Corona virus.
Các món ăn tăng cường miễn dịch viêm đường hô hấp
Rau má và rau họ cải
– Rau tần ô (cải cúc) nấu canh với thịt, cá hoặc luộc ăn. Tác dụng kiện tỳ vị, giáng hỏa, tiêu đàm. Chữa ho đàm ho khan, ho đàm nhiệt khó thở, viêm họng…
– Rau má nấu canh với cá hoặc thịt xay. Tác dụng thanh nhiệt, mát gan, thanh phế dưỡng âm giải độc, lợi tiểu. Chữa phế nhiệt ho khan, sốt ho viêm phế quản viêm họng, mụn nhọt.
– Rau má nấu canh với thịt nạc thanh nhiệt, mát gan, thanh phế dưỡng âm giải độc, lợi tiểu. Chữa phế nhiệt ho khan, sốt ho viêm phế quản viêm họng, mụn nhọt.
– Cải canh (cải cay) nấu canh với thịt cá hoặc luộc ăn. Tác dụng hóa đàm, thông kiếu, an tỳ thận. Chữa ho khan, ho đàm, ho đàm thở rốc, viêm họng phát sốt.
– Rau diếp (xà lách) ăn sống, ăn lẩu, sốt cà chua luộc hoặc xay sinh tố. Tác dụng thanh nhiệt, tiêu độc nhuận phế, dễ ngủ. Chữa ho đau họng phát sốt, ho khan ho cơn…
Củ cải, mướp, bí đao, giá đỗ
– Củ cải hầm thịt cá, nấu canh hoặc luộc ăn. Tác dụng long đờm, tiêu thũng, thông ứ trệ. Chữa ho khan, ho tức ngực sườn, bụng đầy chậm tiêu.
– Củ cải nấu thịt t ác dụng long đờm, tiêu thũng, thông ứ trệ. Chữa ho khan, ho tức ngực sườn, bụng đầy chậm tiêu.
– Mướp đắng (khổ qua) nhồi thịt, nấm mèo, đậu phụ nấu canh hoặc luộc xào ăn. Tác dụng trừ tạng nhiệt, sáng mắt, mát tim, trừ nội nhiệt bổ hư tổn. Chữa ho khan, hong khô sốt nhẹ về chiều, ho tức ngực…
– Giá đậu xanh nấu canh chua, hoặc luộc xào ép nước uống. Tác dụng thanh nhiệt, sinh tân, tiêu độc chỉ khát, tiêu thực. Chữa đau họng phế nhiệt ho khan, khàn tiếng, bụng đầy, đái tháo đường, tim mạch, huyết áp, cholesterol máu cao, viêm thanh quản, đau mỏi…
– Mướp hương nấu canh với cua hoặc thịt cá. Tác dụng thanh nhiệt, nhuận phế, trừ thấp, tiêu viêm. Chữa phế nhiệt gây ho, viêm họng; đại tràng nhiệt gây táo bón; mụn nhọt…
– Mướp hương nấu canh cua thanh nhiệt, nhuận phế, trừ thấp, tiêu viêm. Chữa phế nhiệt gây ho, viêm họng; đại tràng nhiệt gây táo bón; mụn nhọt…
– Bí đao nấu canh cá thịt hoặc luộc ăn. Tác dụng giải khát, mát tim trừ nóng nhiệt, giảm phù, thông tiểu. Chữa nội nhiệt tâm phế nhiệt, ho khan viêm họng, táo bón…
Húng chanh hay tần lá dày
Húng chanh còn được gọi với tên là tần lá dày có thành phần chủ yếu là cavaron – một loại tinh dầu quý để chữa bệnh viêm đường hô hấp cấp hiệu quả. Theo các bác sĩ đông y, tần lá dày có vị cay, mùi thơm, tính ấm, có tác dụng lợi phế, trừ ho, tiêu đờm, giải cảm, tiêu độc. Chính bởi điều này, húng chanh được dùng để chữa những triệu chứng của viêm đường hô hấp trên như cảm cúm, ho hen, viêm họng, ho ra máu, sốt cao, sốt không ra mồ hôi.
Để sử dụng, bạn có thể lấy 15-20g lá tươi của húng chanh giã với muối để vắt nước cốt uống. Ngoài ra, bạn có thể đem húng chanh sôi kỹ với đường phèn. Hoặc có thể hấp cơm đường phèn uống 2-3 lần/ngày. Với những trường hợp bị cảm lạnh do bị viêm đường hô hấp trên, bạn có thể sử dụng thêm húng chanh, gừng tươi, tía tô, vỏ quýt để sắc uống hàng ngày cũng có hiệu quả rõ rệt.
Một số điều cần lưu ý
Nếu ho khan ho cơn, đàm vàng là phế nhiệt phế hỏa thịnh, ngoài món ăn bài thuốc trên cần tăng cường ăn rau củ quả nước trái cây tươi bổ mát như: nước mía, bột sắn dây, nước mơ, dâu, sơ ri, quít, chanh, bưởi… Tránh món ăn khô cay nóng, thức ăn nhiều dầu mỡ chiên xào khó tiêu. Khi sốt kéo dài, khí huyết đều hư người sợ lạnh, nên ăn thức ăn bổ dễ tiêu. Tránh thức ăn sống lạnh, chua đắng quá, các món rau củ trên khi nấu canh luộc cho thêm gia vị cay ấm như gừng hành tỏi. Trẻ em và người già yếu nên ăn các món bổ dưỡng, lỏng, dễ tiêu như cháo đậu xanh, đậu đen, canh rau ngót, khoai tím, khoai mỡ, cải soong, rau mầm…
Nguồn: m.suckhoedoisong.vn
